ÖZGÜR EĞİTİM KURAMCILARI VE ÖZGÜR EĞİTİM UYGULAMALARI

26/11/2007 BİRGÜN gazetesi Eğitim meselesi üzerine yaşadığımız coğrafyada yoğunlaşılan tartışma başlıkları aslında gayet yüzeysel sorunlar etrafında oluşuyor. Hatta temel öncelik uerilen, ana sorun olarak algılanan birçok başlık, somut bir özgürlükçü ilişki uaretme potansiyelini barındırmıyor. Parah-parasız eğitim, özel-devlet okulu gibi saflaşmalar özünde salt reel eğitim sisteminin kısmi düzeltmelerle rafine edilmesine hizmet edebilme kudretine sahip olabiliyor yalnızca. Eğitim ve öğrenme sürecine ilişkin paradigmaların kısıtlamalarını aşan derin bir sorgulama süreci, tabandan bir özgürleşme deneyimi üretebilmek için kaçınılmaz önceliğe sahip. Bu önceliğin bilincinde olan ve eğitimin hiyerarşisini, kitlesel karakterini, kurumsal eğitim politikalarını tartışma odağına yerleştiren çeşitli gruplar da meucut ne mutlu ki. Alternatif Eğitim Derneği, bizzat bu soruları kendine dert edinmiş ve adına uygun biçimde alternatiflerini somut uygulama safhasına taşımayı amaçlayan bir oluşum. Derne

PAULO FREIRE UMMAHAN (PALA) ÖZEN Brezilya’da orta sınıftan bir ailenin çocuğu olarak 1921’de doğan Paulo Freire, hayatını ezilenlerin eğitimine, özellikle de okuma yazma bilmeyen yetişkinlerin eğitimine adamış bir eğitimcidir ( http://www.ozgurpolitika.org/ ). Freire, 1921’de Recife’te, Üçüncü Dünya’nın en berbat yoksulluk ve geri kalmışlık ortamlarından birinin merkezinde doğdu. Kısa süre içinde bu gerçekliği dolaysız olarak yaşamak zorunda kaldı. 1929’da Birleşik Devletler’deki ekonomik bunalım Brezilya’yı etkilerken Freire’in orta sınıf ailesinin kararsız dengesi bozuldu ve Freire kendini “yeryüzünün lanetlileri”nin kaderini paylaşır buldu. Bu, hayatı üzerinde önemli etki yaptı. Freire açlığın kıvrandıran acılarıyla tanışmaya ve açlığın yarattığı kayıtsızlık yüzünden okulda geri kalmaya başladı. Bu, ayrıca, on bir yaşındayken başka çocukların kendi yaşadığı yoksulluğu yaşamaması için hayatını açlığa karşı mücadeleye adamaya karar vermesine yol açtı. Daha erken yaşlarda yoksulların

"Schools vast factories for the manufacture of robots." - Robert Lindner (1914-1956) "[T]he child should be taught to consider his instructor...superior to the parent in point of authority.... The vulgar impression that parents have a legal right to dictate to teachers is entirely erroneous.... Parents have no remedy as against the teacher." – John Swett, Superintendent of California Public School System (1860s) "[T]he result desired by the state is a wholly different one from that desired by parents, guardians, and pupils." – Lester Frank Ward 1897 "[The role of the schoolmaster is to] collect little plastic lumps of human dough from private households and shape them on the social kneading board." – Edward Ross, Professor of Economics, Stanford University, 1900 "A child educated only at school is an uneducated child." – George Santayana "A closed mind is bolted from the inside." "A general State education is a mere contr

Yaşama Hazırlık SUMMERHILL 1921 yılında Londra’nın yüz mil kadar uzağındaki Suffolk’un Leiston kasabasında A.S Neill tarafından kurulmuştur. 1883 yılında İskoçya’da doğan A.S. Neil Edinburg Üniversitesi’ni bitirdikten sonra 15 yıla yakın bir süre çeşitli ülke ve okullarda öğretmenlik yapmıştır. Eğitim tarihinde büyük bir deney anlamına gelen Summerhill okulunu kurmasıyla bütün dünyada eğitimcilere örnek olmuş, Freud, Wilhelm Reich, Homer Lane gibi bilgin ve düşünürleri etkilemiştir. A.S Neil yaşamın amacını mutluluğu bulmak olarak tanımlar. Bu da insanın kendisiyle ilgili şeyleri bulması anlamına gelir. Kişinin kendini bulacağı dönemde yetişkinlerin ortaya koyduğu okul çalışmalarının çoğu yalnızca zaman, enerji ve sabır savurganlığıdır. Bu okullar çocukları oyundan alıkoyar, onların taze omuzlarına yaşlı kafalar kondurur. Summerhill’de temel ilke, okulun özgürlükle yönetilmesidir. Hiçbir çocuk derslere devam etmek zorunda değildir. Çocuklar okula uymak durumunda değildir, okul çocuğa

Felsefî anarşizmin ilk ve en büyük temsilcisi olan Godwin, 1756 yılında Wisbech-Cambridgeshire'da doğdu. Anarşist ilkeleri açıkça ifade eden ilk kişi oldu. Temel eseri olan “An Enquiry Concerning Political Justice” yaşadığı dönemde muazzam bir etki yarattı. Mevcut tiranlıkların yerine, özgür ve eşit birliklerin gönüllü birliklerinden oluşan basitleştirilmiş ve merkezi olmayan bir toplum önerdi. Siyasetin etikten ayrılamayacağına inandı. Yasa, hükümet ve demokrasiye ilişkin temel varsayımlara yönelttiği eleştiriler iç görüyle doluydu. İktisatta eşitsizliğin feci sonuçlarını kanıtladı ve özgür bir komünizm sistemi tasarladı. Godwin’in felsefesinin oluşmasında etkili olan en önemli filozoflardan birisi Rouuseau’dur. Godwin çeşitli konularda Rousseau’nun erken dönem düşüncelerinden etkilenmiştir. Eğitim alanında da Kropotkin gibi Godwin de Rousseau’nun “merak uyandırmak ve yürütmek” olarak belirttiği eğitim amacından etkilenmiştir. Godwin eğitimi başlıca reform aracı olarak görür: eğit

Stirner “Eğitimimizin Sahte İlkesi” adlı denemesinde eğitimli insanda bilginin, kilise, devlet ve insanlığın sahiplendiği kişiliğin biçimlendirilmesinde kullanıldığı; özgür insanda ise bilginin seçmeyi kolaylaştırdığı ayrımını yapar. Birinci durumdaki, bireye sahip olan düşünceye “kafadaki tekerlek” adını verir. Kafadaki tekerleği ise iki düzeyde ele alır. Bu düzeylerden birincisini, kişinin, kendisine öğretildiği için kiliseye gitmesi, vergilerini ödemesi gibi yaşayış biçimini oluşturuyordu. İkinci düzey ise insanları anavatanının iyiliği için kendilerini feda etmeye, İsa’ya benzemek için uğraşmaya yönelten ideallerden oluşuyordu. Yaratılan bu ideallerse insanın kendisine sahip olmasını engelliyor, idealler insana sahip oluyordu. Kişilerin okul eğitimi yoluyla değil, iradeleri aracılığıyla inançlar elde etmesi gerektiğini savunuyordu. Çünkü irade yoluyla elde edilmeyen her inanç ve düşünce kafada bir tekerleğe dönüşüyordu. Bilgi kendi kendine sahip olmak için bir araç, insanların kend